Đánh giá và chứng từ kế toán chi tiết thành phẩm hàng hóa

Kế toán chi tiết thành phẩm – Thành phẩm của doanh nghiệp gồm nhiều chủng loại, nhiều thứ hàng có phẩm cấp khác nhau nên yêu cầu quản lý về mặt kế toán cũng khác nhau. Sau đây Kế toán Việt Hưng xin chia sẻ bài viết đánh giá thành phẩm cũng như các phương pháp kế toán thành phẩm.

kế toán chi tiết thành phẩm
Đánh giá và chứng từ kế toán chi tiết thành phẩm hàng hóa

1. Đánh giá thành phẩm

Về nguyên tắc, thành phẩm phải được đánh giá theo giá trị thực tế. Theo cách này, trị giá thành phẩm phản ánh trong kế toán tổng hợp phải được đánh giá theo nguyên tắc giá thực tế.

a. Đối với thành phẩm nhập kho

Giá thực tế của thành phẩm nhập kho được xác định phù hợp theo từng nguồn nhập

– Thành phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra được đánh giá theo giá thành sản xuất thực tế, bao gồm: chi phí NVL trực tiếp, chi phí NC trực tiếp và chi phí SXC.

– Thành phẩm thuê ngoài gia công nhập kho được đánh giá theo giá thành thực tế gia công, bao gồm: chi phí NVL trực tiếp, chi phí thuê ngoài gia công và các chi phí khác liên quan trực tiếp đến thành phẩm thuê gia công(chi phí vận chuyển, bốc dỡ…).

– Thành phẩm thuê ngoài thì giá thực tế thành phẩm nhập kho sẽ bao gồm giá mua ghi trên hoá đơn (giá chưa có thuế GTGT), chi phí mua thực tế (chi phí bảo quản, bốc dỡ, vận chuyển…) nhưng loại trừ các khoản chiết khấu, giảm giá (nếu có).

– Nhập kho do nhận liên doanh thì giá thực tế nhập kho là do hội đồng liên doanh thống nhất. 

b. Đối với thành phẩm xuất kho

Đối với thành phẩm xuất kho cũng phải được phản ánh theo giá thực tế. Do thành phẩm nhập từ các nguồn hay các đợt nhập với giá khác nhau nên việc xác định giá thực tế xuất kho có thể áp dụng một trong các cách sau:

– Tính theo giá thực tế đích danh: theo phương pháp này thành phẩm được xác định giá trị theo đơn chiếc hay từng lô và giữ từ lúc nhập vào cho đến lúc xuất dùng. Khi xuất dùng hàng(lô hàng) nào sẽ xác định theo giá đích danh của hàng (lô hàng) đó.

– Phương pháp nhập trước xuất trước (FIFO): theo phương pháp này thì thành phẩm nào nhập vào kho trước sẽ được xuất trước.

– Phương pháp nhập sau xuất trước(LIFO): theo phương pháp này thành phẩm nào nhập kho sau xẽ được xuất trước.

– Phương pháp bình quân : trong phương pháp này lại có ba dạng như sau:

  • Giá đơn vị bình quân cuối kỳ trước.
  • Giá đơn vị bình quân sau mỗi lần nhập.
  • Giá đơn vị bình quân cả kỳ dự trữ (bình quân gia quyền).

Giả sử theo phương pháp bình quân gia quyền cách tính giá thành thực tế thành phẩm xuất kho như sau:

kế toán chi tiết thành phẩm

2. Chứng từ kế toán

Mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh và thực sự hoàn thành đều phải được lập chứng từ để làm cơ sở pháp lý cho mọi số liệu trên tài khoản kế toán, đồng thời đó chính là tài liệu lịch sử của doanh nghiệp. Chứng từ kế toán phải được lập kịp thời, đúng nội dung và phương pháp lập.

Chứng từ chủ yếu gồm: Phiếu xuất kho, phiếu nhập kho, hoá đơn giá trị gia tăng (GTGT), hoá đơn bán hàng vận chuyển thẳng, thẻ kho, biên bản kiểm kê hàng hoá, hoá đơn kiêm phiếu xuất kho, phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ… 

3. Các phương pháp kế toán chi tiết thành phẩm

Kế toán chi tiết thành phẩm được thực hiện ở kho thành phẩm và ở phòng kế toán, được liên hệ mật thiết với nhau. Bởi vậy, doanh nghiệp phải lựa chọn những phương pháp hạch toán chi tiết phù hợp với yêu cầu và trình độ của đội ngũ kế toán trong doanh nghiệp. Tuỳ theo đặc điểm riêng của mình mà doanh nghiệp có thể áp dụng một trong ba phương pháp sau:

3.1 Phương pháp thẻ song song

Nguyên tắc: Ở kho phải mở thẻ kho để ghi chép về mặt số lượng còn ở phòng kế toán mở thẻ (sổ) chi tiết theo dõi cả về mặt số lượng và giá trị nhằm phản ánh tình hình hiện có và biến động của thành phẩm.

– Ở kho thì việc ghi chép tình hình nhập xuất tồn kho do thủ kho tiến hành trên thẻ kho và chi ghi theo chỉ tiêu số lượng. Khi nhận chứng từ nhập, xuất thành phẩm thủ kho phải kiểm tra tính hợp lý, hợp pháp của chứng từ rồi tiến hành ghi số thực nhập, thực xuất trên chứng từ vào thẻ kho. Định kỳ, thủ kho gửi phòng kế toán hoặc kế toán xuống kho nhận các chứng từ nhập, xuất đã được phân loại theo từng loại thành phẩm. 
– Ở phòng kế toán: Kế toán sử dụng sổ (thẻ) chi tiết thành phẩm căn cứ để ghi chép trên sổ chi tiết thành phẩm là các chứng từ nhập, xuất kho do thủ kho
cung cấp, sau khi đã được kiểm tra hoàn chỉnh, đầy đủ. Sổ chi tiết thành phẩm cũng giống như thẻ kho nhưng có thêm cột theo dõi giá trị thành phẩm. 
kế toán thành phẩm
Sơ đồ kế toán chi tiết thành phẩm theo phương pháp thẻ song song
=> Cuối tháng, kế toán cộng sổ chi tiết và tiến hành kiểm tra đối chiếu với thẻ kho. Ngoài ra, để có số liệu đối chiếu với kế toán tổng hợp còn phải tổng hợp số liệu chi tiết từ các sổ chi tiết thành phẩm và các bảng kê tổng hợp nhập, xuất, tồn kho thành phẩm theo từng loại thành phẩm.

3.2 Phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển 

Nguyên tắc: Ở kho phải mở thẻ kho để theo dõi, ghi chép về mặt số lượng còn ở phòng kế toán mở thẻ (sổ) chi tiết theo dõi cả về số lượng và giá trị.

– Ở kho: theo phương thức này thì việc ghi chép của thủ kho cũng được thực hiện trên thẻ kho như phương pháp thẻ song song.

– Ở phòng kế toán: Theo phương pháp này kế toán mở sổ đối chiếu luân chuyển để ghi chép tình hình nhập – xuất – tồn của từng loại thành phẩm theo từng kho và dùng cho cả năm. Sổ đối chiếu luân chuyển chỉ ghi mỗi tháng một lần vào thời điểm cuối thang. Để có số liệu ghi vào sổ đối chiếu luân chuyển kế toán phải lập các bảng kê nhập, bảng kê xuất theo từng loại sản phẩm trên cơ sở các chứng từ nhập xuất do thủ kho định kỳ gửi lên. Sổ đối chiếu cũng được theo dõi trên cả chỉ tiêu số lượng và giá trị. Cuối tháng tiến hành kiểm tra đối chiểu sổ luân chuyển với thẻ kho và số liệu kế toán tổng hợp.

kế toán chi tiết thành phẩm
Sơ đồ kế toán kế toán chi tiết thành phẩm theo phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển

Ưu nhược điểm và phạm vi áp dụng của phương pháp này:

– Ưu điểm: Khối lượng ghi chép của kế toán được giảm bớt do chỉ ghi một lần vào cuối tháng.

– Nhược điểm: Việc ghi sổ vẫn trùng lặp (phòng kế toán vẫn theo dõi cả chỉ tiêu hiện vật lẫn chỉ tiêu giá trị). Việc kiểm tra đối chiếu giữa kho và kế toán chỉ tiến hành vào cuối tháng nên hạn chế tác dụng kiểm tra trong công tác quản lý.

– Phạm vi áp dụng: phương pháp này áp dụng thích hợp với doanh nghiệp khối lượng nghiệp vụ nhập xuất không nhiều, không có điều kiện theo dõi kế toán tình hình nhập xuất trong ngày.

3.3 Phương pháp sổ số dư

Nguyên tắc: Ở kho phải theo dõi về mặt số lượng cho từng loại thành phẩm. Còn ở phòng kế toán theo dõi về chỉ tiêu giá trị

– Ở kho: thủ kho vẫn dùng thẻ kho để ghi chép tình hình nhập – xuất – tồn kho thành phẩm về mặt số lượng. Cuối tháng ghi số tồn kho đã tính được trên thẻ kho (về số lượng) và sổ số dư – cột số lượng.

– Ở phòng kế toán: Kế toán mở sổ số dư theo từng kho, dùng ghi cả năm để ghi số thành phẩm vào cuối tháng theo chỉ tiêu giá trị.

kế toán chi tiết thành phẩm
Sơ đồ kế toán chi tiết thành phẩm theo phương pháp sổ số dư

Trước hết căn cứ vào các chứng từ nhập, xuất kế toán lập bảng kê nhập, bảng kê xuất để ghi chép tình hình nhập xuất hàng ngày hoặc định kỳ. Từ bảng kê nhập, bảng kê xuất kế toán lập các bảng luỹ kế nhập, luỹ kế xuất rồi từ các bảng này lập các bảng nhập – xuất – tồn kho theo từng loại thành phẩm theo chỉ tiêu giá trị

Hàng tháng sổ số dư do thủ kho gửi lên, kế toán kiểm tra làm căn cứ vào số tồn kho về số lượng mà thủ kho đã ghi ở sổ số dư và đơn giá để tính ra số tồn kho của từng loại thành phẩm theo chỉ tiêu giá trị để ghi vào cột số tiền để ghi vào sổ số dư.

Việc kiểm tra đối chiếu được tiến hành vào cuối tháng. Căn cứ vào cột số tiền tồn kho cuối tháng trên sổ số dư để đối chiếu với cột số tiền tồn kho trên bảng tổng hợp nhập – xuất – tồn và số liệu của kế toán tổng hợp.

Ưu điểm và nhược điểm và phạm vi áp dụng của phương pháp này:

– Ưu điểm: Giảm bớt số lượng ghi sổ kế toán, công việc tiến hành đều trong tháng.

– Nhược điểm: Do kế toán chỉ ghi chép theo giá trị nên qua số liệu kế toán không biết được số hiện có, tình hình tăng giảm thành phẩm mà phải xem số liệu trên thẻ kho. Ngoài ra, việc kiểm tra phát hiện sai sót sẽ khó khăn.

– Phạm vi áp dụng: Phương pháp này thích hợp với doanh nghiệp có nhiều loại thành phẩm sự biến động xảy ra thường xuyên, đồng thời nhân viên kế toán và cán bộ quản lý phải có trình độ vững vàng, có tinh thần trách nhiệm cao, đảm bảo số liệu ghi vào sổ phản ánh chính xác, trung thực, khách quan.

4. Trình tự kế toán tổng hợp một số nghiệp vụ chủ yếu về thành phẩm

Trường hợp doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên

Phương pháp kê khai thường xuyên là phương pháp theo dõi, phản ánh liên tục, thường xuyên, có hệ thống tình hình nhập, xuất, tồn kho vật tư hàng hoá thành phẩm trên sổ kế toán.

Việc xác định giá trị thành phẩm xuất kho được căn cứ vào các chứng từ xuất kho. Tuy quá trình hạch toán phức tạp nhưng phương pháp này phản ánh chính xác giá trị thành phẩm sau mỗi lần nhập, xuất kho, đảm bảo cân đối về mặt giá trị và hiện vật.

Các nghiệp vụ chính của phương pháp này có thể được khái quát qua sơ đồ sau:

kế toán chi tiết thành phẩm
Sơ đồ kế toán thành phẩm theo phương pháp kê khai thường xuyên

Trường hợp doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ

Phương pháp kiểm kê định kỳ là phương pháp hạch toán căn cứ vào kết quả kiểm kê thực tế phản ánh giá trị hàng tồn kho cuối kỳ của vật tư, hang hoá trên sổ kế toán tổng hợp và từ đó tính giá trị của hàng hoá vật tư đã xuất trong kỳ theo công thức:

Trị giá hàng xuất trong kỳ  = Trị giá hàng tồn đầu kỳ  + Trị giá hàng nhập trong kỳ  – Trị giá hàng tồn cuối kỳ

Theo phương pháp này thì các trường hợp nhập xuất hàng không hạch toán trên các tài khoản tồn kho. Để hạch toán nhập và xuất không trên các tài khoản tông kho, kế toán sử dụng thêm các tại khoản 611 “Mua hàng” và tài khoản 631 “ Giá thành sản xuất”. Trình tự hạch toán theo phương pháp này được thể hiện qua sơ đồ sau:

kế toán chi tiết thành phẩm
Sơ đồ kế toán thành phẩm theo phương pháp kiểm kê định kỳ

> THAM KHẢO: Khóa học thực hành kế toán gia công

Mong rằng với bài viết đánh giá và chứng từ kế toán chi tiết thành phẩm hàng hóa trên sẽ bổ sung thêm kiến thức cho nhà kế – Hãy liên hệ ngay với chúng tôi khi muốn tìm hiểu thông tin về khoá học kế toán Online tại trung tâm Kế toán Việt Hưng.

 

 

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

close

GIẢI ĐÁP MIỄN PHÍ 24/7

Kế toán, thuế, bảo hiểm, Doanh nghiệp...